Αντώνης Σαμαράς: Ο ελληνικός λαός εμπιστεύτηκε την κεντρο-δεξιά να τον κυβερνήσει, κι όχι τους ..πολιτικούς “γιατρούς χωρίς σύνορα”.

 

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΣΑΜΑΡΑ ΣΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ:

   Κυρίες και κύριοι, 

Φίλες και φίλοι,

 Οι πρόσφατες εκλογές στην Ευρώπη είχαν ασυνήθιστα ιδιαίτερη σημασία. 

Η χαμηλή συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών στις κάλπες ακόμη και τώρα, δηλαδή σε μια πολεμική συγκυρία, δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ευρώπη είναι πράγματι μπροστά σε σταυροδρόμι. 

Και ότι οι “καπετάνιοι” της οφείλουν να αντιληφθούν πως βρίσκονται ενώπιον της “ανταρσίας των πληρωμάτων” τους.

 Τα χθεσινά αποτελέσματα στη Γαλλία ίσως μάλιστα να είναι η απόδειξη της ανταρσίας

. Εξηγώ: Μετά από αρκετά χρόνια προσπαθειών φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν συγκινεί τους εθνικούς πληθυσμούς.

 Οπως φάνηκε και στις Ευρωεκλογές, οι λαοί δεν ψηφίζουν με γνώμονα το ευρωπαϊκό κοινό μέλλον. 

Επιλέγουν, με εθνικά κριτήρια να αποδοκιμάσουν ή να επιδοκιμάσουν τις κυβερνήσεις τους. 

Η συμμετοχή στις ευρω-εκλογές -κι ας είναι πάντα χαμηλότερη από αυτήν στις εθνικές εκλογές- αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Γιατί η Ευρώπη συμμετέχει σήμερα σε μια ιδιόμορφη πολεμική αναμέτρηση Ρωσίας-Δύσης. 

Οι ευρωπαίοι πολίτες όμως δεν έχουν την αίσθηση ότι η έκβαση αυτής της αναμέτρησης θα καθορίσει το μέλλον τους. Αντιθέτως αυξάνεται καθημερινά ο προβληματισμός των λαών της Ευρώπης κατά πόσο δηλαδή τα δισεκατομμύρια που ξοδεύονται για την πολεμική ενίσχυση της Ουκρανίας αξίζουν τον κόπο.

 Οταν μάλιστα όλο και λιγοστεύουν οι διπλωματικές προσπάθειες των ηγετών τους για μια ειρηνική επίλυση της κρίσης. Κι ας γίνεται ο πόλεμος αυτός στην αυλή μας.

 Το μεγάλο ζητούμενο για την Ευρώπη υπήρξε πάντα η πολιτική της ανεξαρτησία, ως απόρροια της δημοκρατικής πολιτικής σύγκλισης των λαών της. 

Σήμερα όμως τι βλέπουμε; 

Συνεχείς αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις που εμποδίζουν την πολιτική της ολοκλήρωση. Διαφοροποιήσεις που ξεκινούν από την αγροτική πολιτική μέχρι και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αποκλίσεις που δεν επιτρέπουν την ομόφωνη εκπροσώπηση στην Εξωτερική πολιτική και στην οικονομία. 

Παλαιότερα τουλάχιστον υπήρξε ο Γάλλο-Γερμανικός άξονας που τραβούσε το κάρο. Σήμερα ούτε αυτός υπάρχει. 

Άρα η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει εάν θα πάει προς την πολιτική απομόνωση ή την πολιτική ολοκλήρωση.

 Δεύτερον, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει αν θα σεβαστεί τις αξίες της ή θα αφεθεί στην δίνη της καταστροφικής ατζέντας που λέγεται πολιτική ορθότητα και ακραίος δικαιωματισμός. 

Το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα ενίσχυσε τις πολιτικές δυνάμεις που υπεραμύνθηκαν της ταυτότητας, ατομικής, εθνικής κι ευρωπαϊκής. 

Είναι καθαρό ότι αποδοκιμάστηκε η Woke Ευρώπη, η Ευρώπη της αθρόας λαθρομετανάστευσης, της ακατανόητης ενεργειακής πολιτικής της “πράσινης μετάβασης” με τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, της αποβιομηχάνισης, της ανεργίας, της διατροφικής κρίσης, της λογοκρισίας, και της κοινωνικής αποδιοργάνωσης. 

Φαινόμενα όπως η προσπάθεια αποπνευματικοποίησης της Ευρώπης, η προσπάθεια αποΧριστιανοποίησής και η ραγδαία «ισλαμοποίησή» της – δείτε την Αγγλία και το Βέλγιο, για παράδειγμα- δεν οδήγησαν σε έναν πιο φιλελεύθερο κόσμο αλλά σε έναν κόσμο μη κοινωνικό, ασύδοτο, ατομικιστικό.

 Οι λαοί όμως δηλώνουν ότι δεν συμφωνούν. 

Γι αυτό και υπήρξε Ευρωπαϊκή στροφή προς τα Δεξιά. Από τη Σκανδιναβία μέχρι το Νότο, επικράτησαν οι δεξιές αντιλήψεις.

 Ετσι, όσα κεντρο-δεξιά κόμματα είχαν προσαρμοστεί έγκαιρα, όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά αύξησαν και τα ποσοστά τους, όπως στη Γερμανία. Οσα πάλι παρέμειναν προσηλωμένα στην πολιτική ορθότητα κατέρρευσαν, όπως στην Ιταλία και στη Γαλλία.

 Και τα νεφελώδη κεντρώα ιδεολογικά σχήματα, όπως εκείνο του Μακρόν, πανηγυρικά ηττήθηκαν .

 Αυτή ήταν, ξεκάθαρα, η ετυμηγορία των πολιτών της Ευρώπης. Επομένως, η νέα Ευρωπαϊκή ηγεσία πρέπει να πάρει μια απόφαση: Θα επιστρέψει η Ευρώπη στις ρίζες της, όπως αποφάσισαν οι λαοί της, ή θα συνεχιστεί η αποδόμηση ενάντια στη βούληση των εθνών της ; 

 Τρίτον, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει πως θα επιλύσει το οξύ δημογραφικό της πρόβλημα, το οποίο μας αφορά κατά μείζονα λόγο. Δυστυχώς οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν γοητεύονται πια από τη δημιουργία οικογένειας με πολλά παιδιά. Είναι η οικονομική δυσπραγία η μόνη αιτία; Γιατί οι, πιο φτωχοί, γονείς μας και παππούδες μας δημιουργούσαν οικογένειες με πολλά παιδιά; Δέκα αδέλφια είχε ο δικός μου πατέρας! Πιστεύω ότι το δημογραφικό ζήτημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το αξιακό. Η σημερινή Ευρώπη προωθεί έναν τρόπο ζωής εξαιρετικά ατομικιστικό, που υποσκάπτει συνειδητά την αξία της οικογένειας και των παιδιών. Η ατζέντα αυτή εδράζεται σε μια επίπλαστη “ευδαιμονία”, στην “ατομική καριέρα”, στην επικράτηση του υλικού πολιτισμού έναντι του πνευματικού. Προωθείται η προσωπική απόλαυση ως κύρια αξία σε βάρος της ατομικής θυσίας για το καλό του συνόλου, είτε ως σύνολο εννοούμε την οικογένεια είτε την γειτονιά. Η προτεινόμενη λύση να φέρουμε λαθρομετανάστες, να τους δίνουμε επιδόματα, να γεννήσουν παιδιά τα οποία θα πολιτογραφηθούν Ευρωπαίοι, προφανώς δεν είναι λύση. Αντιθέτως, το θεωρώ απαράδεκτη εργαλειοποίηση φτωχών ανθρώπων, και χείριστο δείγμα εκμετάλλευσης. 

Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει εάν θα αλλάξει τον τρόπο ζωής της , με πρώτον αυτόν της οικογένειας ή αν θα αφεθεί στη μοίρα της. 

 Τέταρτον, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει τι οικονομία επιθυμεί.

 Η βιομηχανική επανάσταση από την Ευρώπη ξεκίνησε. Σήμερα η παλαιά ατμομηχανή του κόσμου αγκομαχάει. Άγεται και φέρεται από τις διεθνείς παγκόσμιες εξελίξεις, από τη σύγκρουση ΗΠΑ-Ανατολής, κατόρθωσε να γίνει ενεργειακά πλήρως εξαρτώμενη από τη Ρωσία και δείχνει να παρακολουθεί άτολμη τα γεγονότα. Την ώρα που νέοι δρόμοι χαράσσονται στο εμπόριο, νέες οικονομικές δυνάμεις και συμμαχίες αναδύονται, η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία κι ανεξέλεγκτα – δείτε την Τεχνητή Νοημοσύνη αυτήν την ώρα για παράδειγμα- η Ευρώπη λείπει. 

Το μοντέλο ο Ευρωπαϊκός Βορράς να παράγει και ο Ευρωπαϊκός Νότος να καταναλώνει έληξε. Σήμερα Βορράς και Νότος δεν παράγουν σχεδόν τίποτα! Εισάγουν και δεν εξάγουν. Ταυτόχρονα η μετατροπή της Ρωσικής οικονομίας σε “πολεμική οικονομία”σε συνδυασμό με τον επαπειλούμενο πόλεμο δασμών μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας, δημιουργεί νέα, δυσμενέστερα οικονομικά δεδομένα. 

Και πώς ακόμα να αγνοήσεις το τεράστιο χρέος των ΗΠΑ, την ενίσχυση των BRICS, το υπό συζήτηση, στην Ανατολή, ενδεχόμενο δημιουργίας πέραν του δολαρίου νέου αποθετικού νομίσματος, την ανεξαρτητοποίηση του Αραβικού κόσμου από τη Δύση και την αμηχανία, για να το πω κομψά, στη Μέση Ανατολή; 

Το μίγμα αυτό είναι εκρηκτικό. Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει άμεσα στον ριζικό επανασχεδιασμό της οικονομίας της ή θα μείνει άβουλος παρατηρητής αναμένοντας το μοιραίο. 

Κυρίες και κύριοι, 

Γι αυτό λέω ότι η Ευρώπη είναι σε σταυροδρόμι. Στο σταυροδρόμι πρέπει να επιλέξεις που θα πας.

 Εχω ξαναπεί ότι υπάρχει πρωτόγνωρο έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη. Δεν υπάρχουν οι μεγάλες μορφές, οι προσωπικότητες. Λείπει ένας Κωνσταντίνος Καραμανλής, ένας Ντε Γκωλ, ένας Μιτεράν, ένας Κολ, ένας Γκονζαλεθ. 

Ωστόσο, οι λαοί μίλησαν. Πρέπει να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις τους. 

Κι όχι να αγνοηθούν από ένα διορισμένο διευθυντήριο, ξεκομμένο από την λαϊκή βούληση. Αλλιώς, δυστυχώς, η Ευρώπη θα υπογράψει μόνη της το τέλος της.

 Κι έρχομαι στην Ελλάδα.

 Η τελευταία δημόσια εμφάνισή μου ήταν στη Βουλή, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο ομοφύλων.

 Είχα τότε πει: “Να προσέχει λοιπόν η κυβέρνηση: Η υπερβολική αυτοπεποίθηση, μπορεί να την οδηγήσει να ξεκοπεί από την πραγματικότητα… Και από την κοινωνία…

” Επειδή λοιπόν ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι έκανε το σωστό με αυτό το νομοσχέδιο, αναρωτιέμαι εάν άκουγε τι του έλεγαν οι βουλευτές μας πριν λίγες ημέρες στη Βουλή. 

Εάν άκουσε την ψήφο του ελληνικού λαού. Δεν ξέρω ποιους ακούει αλλά ας καταλάβει ότι κάνει λάθος να επιμένει στο λάθος !

 Κυρίες και Κύριοι, 

 Κριτής όλων μας είναι ο ελληνικός λαός. Κι έκρινε. Το ζήτημα είναι ότι δεν έδινε κανείς σημασία από την κυβέρνηση! 

Για όλα τα θέματα.

 Ούτε τα όσα είπε ο Κώστας Καραμανλής κυρίως για τα εθνικά μας θέματα.

 Ούτε εμένα. Με τον Κώστα είμαστε φίλοι και μαζί στη Νέα Δημοκρατία από το 1976. “Γεννηθήκαμε” και μεγαλώσαμε στην Παράταξη. Κι έχουμε περάσει μαζί τα πάντα, με σεβασμό ο ένας για την πορεία του άλλου. 

Διερωτήθηκα, λοιπόν, δημοσίως, για τα εθνικά θέματα, “μα τόσο λάθος κάνουμε δύο πρώην πρόεδροι και πρωθυπουργοί;”

 Κι όχι μόνο δεν άκουγε ποτέ κανείς, αλλά αντιμετωπιστήκαμε με απαξίωση από την κυβέρνηση! Φθάσαμε στο σημείο, στο περιβόητο νομοσχέδιο για τον γάμο, να θέτω συγκεκριμένα ερωτήματα επί της ουσίας, κι όχι μόνο δεν μου απάντησε κανείς αλλά οργανώθηκαν “κενά έδρανα” την ώρα που μιλούσα…

 Και συνεχίστηκαν τα πανηγύρια υπουργών, αγκαλιά με ΛΟΑΤΚΙ, στα θεωρεία της Βουλής την ώρα που το ένα τρίτο των βουλευτών της Παράταξής μας δεν το ψήφισε… . 

Αφήστε και τα γλέντια που ακολούθησαν σε μπαρ αμέσως μετά…

 Αφού λοιπόν η κυβέρνηση αντιμετωπίζει έτσι ακόμη και τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρό της, γιατί να μην σας θεωρήσει ο κόσμος αλαζόνες κύριοι; 

 Η Ελλάδα είναι λοιπόν σε σταυροδρόμι.

 Προσέξτε :

 Πρώτον, το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα, με την αποχή του κόσμου να φθάνει στο πρωτοφανές 60% , είναι ένα πολύ ισχυρό χαστούκι στο πολιτικό σύστημα. 

Οι πολίτες θύμωσαν με όλα τα κόμματα. Και τα αποδοκίμασαν, ηχηρά. Η συμπεριφορά αυτή της κοινωνίας προσομοιάζει σε “λευκή απεργία” των πολιτών. Θεωρούνται πια οι εκλογές μάταιες;

 Σίγουρα η κοινωνία καταλογίζει στην κυβέρνηση, αλλά και στην κεντροαριστερή αντιπολίτευση, αδυναμία κατανόησης κι επίλυσης των προβλημάτων της. Βάσει των εκλογικών αποτελεσμάτων τα δεξιότερα πολιτικά σχήματα και μορφώματα συγκράτησαν μεν τις ψήφους τους, με ελαφρά αύξηση, αλλά δεν απέκτησαν δυναμική.

 Παρά ταύτα, η πολιτική ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων δείχνει μια νέα πολιτική πραγματικότητα.

 Οτι δηλαδή σχηματοποιούνται 3 κι όχι 2, πολιτικά “μπλοκ”. Το κεντρο-δεξιό με 28%, το κεντρο-αριστερό με αθροιστικά παρόμοιο ποσοστό, και το υπερδεξιό-λαϊκιστικό πέριξ του 20%. Ποσοστά, όμως, μόνο επί του 40% του λαού που ψήφισε…

 Επομένως, ο κινητήριος μοχλός της Μεταπολίτευσης, δηλαδή ο δικομματισμός, φαίνεται σταδιακά να ανατρέπεται και να μετατρέπεται σε πολυκομματισμό. Κάτι φταίει σε αυτό. 

Η άρνηση να δίνουμε μάχες για ιδέες, η υποχώρηση της πολιτικής σε όφελος της επικοινωνίας και του τικ-τοκ, έχουν δημιουργήσει στον κόσμο την πεποίθηση ότι “όλοι ίδιοι είναι” κι ότι “όλοι οι πολιτικοί νοιάζονται μόνο για τους εαυτούς τους και την τσέπη τους”.

 Σκληρό, άδικο, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η αίσθηση του κόσμου. Επομένως, το πολιτικό σύστημα καλείται να αναθεωρήσει πλήρως τους όρους της αντιπαράθεσης.

 Ειδάλλως, προβλέπω, θα καταρρεύσει. 

Και για να μη συμβεί αυτό απαιτείται η επιστροφή στην πολιτική. Επιστροφή στις ρίζες, επιστροφή στις ιδέες και στις αρχές των κομμάτων και των παρατάξεων. 

Αμεσα! 

 Δεύτερον, μετά από το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα, σε αριθμό ψήφων, στην ιστορία της παράταξης, οι αναφορές σε “αποϊδεολογικοποίηση”, και οι συγκρίσεις με άλλες, τελείως διαφορετικές, εποχές δείχνουν αδυναμία κατανόησης της κρισιμότητας των περιστάσεων και είναι , το λιγότερο, ατυχείς. Εχει σκεφθεί η κυβέρνηση ότι το περιβόητο “41%” ήταν το αποτέλεσμα του φόβου που προκαλούσε στον ελληνικό λαό η πιθανότητα επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ , όταν οι δημοσκοπήσεις τον έδειχναν πολύ υψηλά στις πρώτες εκλογές του 2023; Έπεσαν έξω οι δημοσκοπήσεις βέβαια… Αλλά όταν κατέρρευσε εκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ κι εξέλιπε αυτός ο φόβος, μετά από έναν μόλις μήνα, στις δεύτερες εκλογές, ξαναπήραμε μεν 41% αλλά χάσαμε 300.000 κόσμο που, ήδη, από τότε αρνήθηκε να μας ξαναψηφίσει… Εχει γίνει κατανοητό ότι, επειδή μετά τις περυσινές εκλογές υιοθετήσαμε θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε σειρά θεμάτων, διαλύθηκε το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που χτίσαμε από τη συγκυβέρνηση 2012-2014; 

Και μάλιστα ενός ΣΥΡΙΖΑ, που έχει γίνει έξι κομμάτια, και περισσότερο θυμίζει Δελφινάριο παρά κόμμα. 

Μια Αριστερά αξιοθρήνητη, που ψελλίζει μόνον εντυπωσιακές ανοησίες, μια αριστερά ασύνταχτη πολιτικά με μηδενικό ιδεόγραμμα και παραδομένη στην ακρότητα του δικαιωματισμού και μόνο.

 Ακούστε: Τα κόμματα, εδράζονται σε ιδέες, αρχές και αξίες. Η κεντρο-δεξιά παράταξη, για παράδειγμα, πιστεύει στον Φιλελευθερισμό. Οι ιδέες των κομμάτων είναι εκ φύσεως περιχαρακωμένες.. Προσαρμόζονται μεν αλλά δεν καταργούνται , δεν εκχωρούνται και ούτε ακυρώνονται. 

Οι ιδέες γοητεύουν τον κόσμο, δημιουργούν όραμα κι ελπίδα, δίνουν προοπτική. 

Το , δήθεν, “τέλος των ιδεών και της ιστορίας”, διαψεύστηκε παταγωδώς από την ίδια την ιστορία. 

Η Νέα Δημοκρατία είχε πάντοτε πόρτες ανοιχτές αλλά όχι πόρτες ιδεολογικά αφύλακτες. 

Είναι άλλο πράγμα η διεύρυνση και άλλο η μετάλλαξη.

 Καλό θα είναι να αναρωτηθούν ορισμένοι εάν για το ιστορικά αρνητικό εκλογικό αυτό αποτέλεσμα για την παράταξη, για το ρεκόρ της αποχής και για την σταθεροποίηση του υπερδεξιού – λαϊκίστικου μπλοκ σε υψηλά ποσοστά, ευθύνεται και η αντίληψη περί αποϊδεολογικοποίησης. 

Συνιστά μήπως πολιτική πρόταση το “ούτε Δεξιά, ούτε Κέντρο, ούτε Αριστερά, μόνο μπροστά”; Τί σημαίνει όταν λέμε ότι τα « προβλήματα δεν έχουν χρώμα»; 

Πώς δεν έχουν; 

Για παράδειγμα, ο γάμος των ομόφυλων για την Αριστερά είναι «μια χαρά», για εμάς είναι πρόβλημα!

 Πως και γιατί δημιουργήθηκε “η μικρότερη και πιο φοβική” Νέα Δημοκρατία όλων των εποχών, σε αυτές τις εκλογές; 

Μήπως ο ιστορικά μικρότερος αριθμός ψήφων δείχνει ότι το δέντρο, πράγματι, ούτε ψηλώνει, ούτε απλώνεται, ακριβώς διότι αποκόπηκε από τις ρίζες του; 

Πώς γίνεται όταν όλη η Δύση στρέφεται πιο Δεξιά, ορισμένοι να αναζητούν διαρκώς τους ανεμόμυλους ενός φαντασιακού κέντρου; Πώς μπορεί να λειτουργήσει μια κεντρο-δεξιά παράταξη χωρίς τη Δεξιά, και με ένα κέντρο -“φάντασμα”, που ο καθένας το ορίζει όπως θέλει; Ποιες κοινωνικές συμμαχίες, ποιες παραγωγικές τάξεις, ποιες ομάδες εργαζομένων, θα υπηρετήσουμε τότε;

 Με βάση και την πρόσφατη εκλογική συμπεριφορά της κοινωνίας, ποιες πολιτικές συμμαχίες θα συνάψει, αν χρειαστεί, η παράταξη, με ποιους, και σε ποια ιδεολογική κατεύθυνση; 

 Το μοντέλο διακυβέρνησης με την ιδεολογία της παράταξης στο περιθώριο, με το αποκαλούμενο επιτελικό κράτος των 63 μελών του υπουργικού συμβουλίου, με ανακυκλούμενους υπουργούς, -πάμπολλους και πάντα αλάνθαστους εξωκοινοβουλευτικούς- και με τους βουλευτές σχεδόν απαξιωμένους, είναι επιτυχημένο; 

Εάν ναι, γιατί λοιπόν αυτή η πολιτική μας εκδοχή αποδοκιμάστηκε από την κοινωνία; Και μάλιστα δίχως πολιτικό αντίπαλο, δίχως Τρόϊκα κι επιτήρηση, και σε συνθήκες πρωτοφανούς επικοινωνιακής παντοδυναμίας.

 Ο ελληνικός λαός εμπιστεύτηκε την κεντρο-δεξιά να τον κυβερνήσει, κι όχι τους ..πολιτικούς “γιατρούς χωρίς σύνορα”. 

Κι η Ελλάδα απαιτεί πρωτοβουλίες πολιτικής ανασύνταξης κι όχι πολιτικής αποδυνάμωσης. 

Ωστε να υπάρξει η αίσθηση ασφάλειας, πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής, ατομικής, εθνικής. Αυτή είναι η προϋπόθεση για την επιχειρηματική, παραγωγική, μεταρρυθμιστική, εργασιακή αντεπίθεση που χρειάζεται η πατρίδα.

 Θα μου πείτε, “στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα”. 

Σωστά. Η επιστροφή στην πολιτική λοιπόν είναι μονόδρομος. 

Είναι στο χέρι του πρωθυπουργού, είναι ευθύνη του. Όπως και δική μου ευθύνη να το επισημαίνω. 

Ο καθένας οφείλει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του.